Bujiler
Ateşlemede Dayanıklılık

NGK iridyum bujiler şu an en yüksek kaliteli teknolojik çözümü sunmaktadır. Bu bujilerin orta elektrodunda bir iridyum alaşımı bulunur. Bu alaşım özel bir işlemle, lazer kaynağı kullanılarak yerleştirilir. Dünyanın en sert ve değerli metallerinden olan iridyum 2450°C sıcaklıkta erimeye başladığından kıvılcım aşındırmasına karşı çok dirençlidir. Bu metalin kullanımı sayesinde bujinin servis ömrü standart nikel bujilere göre ortalama iki kat uzamaktadır.

Bu bujilerin ortasındaki elektrotta bir platin plaka bulunur ve bu plaka bujinin tüm servis ömrü süresince, zor koşullar altında bile daha sabit bir çıktıya sahip olmasını sağlar. Ortadaki ince elektrodu sayesinde çok düşük kıvılcım voltajı yayar ve ateşleme bobinini deşarj eder; böylece optimum yanma sağlar.

Standart nikel bujilerin servis ömrünü uzatmak için kullanılan stratejilerden biri de bujiyi birden fazlla elektrot ile donatmaktır. Bu tür bujilerde kıvılcım sürekli olarak farklı bir elektroda sıçrar. Böylece aşınma maksimum dört adet elektroda dağıtılmış olur ve servis ömrü uzar.

Niterra’ın patentli ürünü V kanallı bujiler basit tekniğine rağmen çok etkilidir. Merkez elektrot üzerinde V biçimli bir kanal bulunur. Böylece kıvılcımın merkez elektrodun uç kısmında oluşması sağlanır. Hava-yakıt karışımını bu noktadan ateşlemek daha kolaydır. Ayrıca, kıvılcım oluşturmak için gereken voltaj da daha düşüktür. Bu iki özellik sayesinde, en zor çalışma koşullarında bile daha iyi bir ateşleme sağlanır ve bu durum özellikle düşük emisyonlu, zayıf yanmalı modern motorlarda geçerlidir.

Bu bujilerde izolatöre yakın bir bölüme yerleştirilmiş bir kılıf bulunur. İzolatörün ucu karbon kalıntılarıyla kaplanmış durumdaysa kıvılcım voltajı öncelikle muhafaza boyunca aşağı doğru ilerler. Bu noktada elektriğin muhafazaya doğru atlaması, izolatör boyunca ilerlemeye göre daha düşük bir direnç ile karşılaştığından muhafaza üzerinden geçen bir ark oluşur ve hava-yakıt karışımı ateşlenir. Buji, kendini temizleme sıcaklığı olan 450°C değerine ulaştığı zaman karbon kalıntıları yanar ve kıvılcım, şasi elektrodu üzerinden geçen normal yoluna devam eder.

İzolatör üzerinde karbon tabakası birikmesi veya izolatörün kendini temizleme sıcaklığının altında olması durumunda yarı yüzey tipi bujiler güvenli bir şekilde soğuk başlatma sağlar. Bu nedenle bu bujilerde yanlara takılı olarak en az iki adet konik uçlu şasi elektrodu bulunur. Oluşan bu ark ortadaki elektrodun ucundan uç kısımdaki şasi elektrotlarının birine doğru akar. Böylece kıvılcım izolatörün ucu üzerinden dolaşır. Bu işlem sayesinde her bir kıvılcım sadece yakıt-hava karışımı ateşlemekle kalmaz, aynı zamanda izolatörün ucundaki karbon kalıntılarını da temizler.

Tasarım özellikleri nedeniyle daha fazla karbon kalıntısı biriktirme eğiliminde olan motorlar için geliştirilen hibrit bujilerde “normal” bir şasi elektrodu ve ayrıca yan tarafta iki adet daha küçük elektrot bulunur. Yandaki elektrotlar, bujinin karbonla kaplanması durumunda çalışır. Bu durumda ateşleme voltajı, üzeri kaplanmış izolatörden vida dişine doğru akar. Yan elektrotların çok yakın olduğu bir alandan geçer. Yan elektrotlara doğru olan direnç izolatörün direncinden daha düşük olduğundan voltaj yan elektrotlara atlar ve bujinin ağır koşullar altında bile çalışmasını sağlar. Buji, normal çalışma sıcaklığına ulaştıktan ve kalıntılar temizlendikten sonra “normal” çalışmaya döner ve kıvılcım merkez ve ana elektrot arasında atlamaya başlar.

Yarışlarda kullanılan bujilerin özellikle yüksek streslere dayanıklı olması gerekir. Yarış sırasındaki devirler sıklıkla 15.000 rpm üzerine çıkar. Yanma odasındaki sıcaklık, basınç ve titreşimler o kadar güçlüdür ki, geleneksel şasi elektrotları kırılabilir veya eriyebilir. Bu nedenle yarış bujilerinde genellikle özel tasarımlı elektrotları bulunur. Bunların en gelişmiş tasarımında halka şekilli elektrotlar bulunmaktadır. Kıvılcım ortadaki elektrottan halka şeklindeki elektroda atlar.

LPG LaserLine bujiler iki değerli metal içeren bujilerdir ve gaz yakıtlı motorlar için özel olarak geliştirilmiştir. Gazın yanması petrolün yanmasından daha farklıdır ve bu nedenle bujilerin bu koşullara özel olarak adapte edilmesi gereklidir. Gaz-hava karışımının ateşlenmesi daha zordur, çünkü daha yüksek ateşleme voltajı gerekir ve ateşleme bobininin arıza riski artar. NGK LaserLine bujileri 60.000 km ömür süresiyle sunulur ve bu şekilde "normal" bujilerin çok üzerine çıkan performansa sahiptir.